Категории: Воспоминания о войне, Леонида Махонь

ОРИГИНАЛЬНАЯ ТРАНСКРИПЦИЯ

А што Вы можаце ўспомніць пра вайну? Што засталося ў памяці?

Што засталося ў памяці? Вот. Ай, стрэлы ўсё. Бабуля кажыць і мама: «Кладзіцеся долкам, бо па на хаце гэтага, каб высака не былі». А тут пулі свісцелі, Божа-божа, адступалі. Відна толькі ў хаце, Божанька ратуй, страх. Ну ляжым жа мы ўсё і плачым дзеці. А гэтага ж, а тады после гэтага нейкае врэмя началі пленных гнаць. Мама тады хлеба (даўна ж свой пяклі хлеб) булку парэжыць і падзеліць на скібкі і ў настольнік, і гэтага, бульбы неабіранай зварыць цэлы гаршчок вялікі на два вядры і на гасцініц выносілі. І вынеслі на гасцінец, і мама гэта разаслала. І гэта, а гэтыя пленныя як шлі, ай, ляцелі, валіліся і гэта, а неміц біў. Гэта. Іх. Гэта ці то не... ня неміц, чорт яго ведаіць. Гэта. І помню і ма-маму піхаў, а я плакала. Гэта. І гэдак піхаў і мама плакала. Гэта. А яны нейкія знакомыя. Мама мая Марыля. Яны: «Марыя, спасіба, Марыя». І гэта і гэдак ішлі. Ай, а сколька пабілі там каля нас на папасу. Мы каждае ўтрачка рана хадзілі глядзець ці жывыя, ці яны чалавек. Ну, дзеці, падросткі. Саберымся. Бабуля скажыць: «Не хадзіце, не чапайце, няможна». Гэта. А-а мы ж ціратаваліся схадзіць паглядзець ці жывець чалавек гэны. Во. Якія работы. Многа. Во. На... якога.

ПЕРЕВОД НА РУССКИЙ ЯЗЫК

А что Вы можете вспомнить про войну? Что осталось в памяти?

Что осталось в памяти? Выстрелы. Бабушка и мама говорили: «Ложитесь плашмя, чтобы не высоко было». А тут пули свистели. Боже-боже, отступали. Видно только в хате. Боженька, спаси, страх. Мы, дети, лежим и плачем. Через некотое время после этого начали пленных гнать. Мама тогда напекла хлеба (раньше сами хлеб пекли), поделила булку на кусочки, целый горшочек большой на два ведра неочищенного картофеля наварила и на дорогу вынесла. Вынесли на дорогу, и мама всё это раздала. Пленные разбирали, а немцы били их за это. Или не немец. Чёрт его знает. И помню, что маму толкал, а я плакала. Моя мама Марыля. И военные, её знакомые, благодарили её: «Мария, спасибо, Мария». И так шли. А сколько убили людей возле нас. Мы, дети, подростки, собирались, и каждое утречко ходили смотреть, остался ли кто в живых. Бабуля говорила: «Не ходите, не трогайте, нельзя». А мы всё равно ходили.

Фотографии

Скачать

Исследователь: Олег Коляго, старший преподаватель, ГрГУ им. Я. Купалы